Hủy án vì thụ lý, giải quyết “nhầm” thủ tục tố tụng

Về nội dung vụ việc:

Theo quyết định Công nhận sự thỏa thuận của đương sự số 53/QĐST-DS ngày 21/4/2010 của Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar thì bà Nguyễn Thị Hòa có nghĩa vụ trả 4.350kg cà phê nhân xô cho ông Tô Văn Vũ và bà Đặng Thị Tho địa chỉ Buôn Sah A, xã Ea Tul, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk. Quyết định đã có hiệu lực pháp luật. Năm 2010, ông Vũ, bà Tho yêu cầu thi hành án.

Kết quả xác minh điều kiện thi hành án: bà Hòa có quyền sử dụng đất tại thửa số 31, tờ bản đồ số 29, diện tích 1.560m² và thửa số 33, tờ bản đồ số 29 diện tích 1.850m² tại xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’gar, đất đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2001 cho hộ bà Nguyễn Thị Hòa. Tuy nhiên, có Chi cục thi hành án dân sự huyện Cư M’gar không cưỡng chế kê biên hai thửa đất trên để thi hành án.

Năm 2013, bà Hòa chuyển nhượng 02 thửa đất này cho ông Nguyễn Đăng Quế và bà Võ Thị Liên, ông Quế bà Liên đã được cấp giấy chứng nhận QSD đất. Xác định bà Hòa không có điều kiện thi hành án, nên ngày 25/4/2014 Chi cục thi hành án dân sự huyện Cư M’gar đã ban hành quyết định trả lại đơn yêu cầu thi hành án cho ông Vũ, bà Tho.
Ngày 01/3/2016, ông Vũ bà Tho tiếp tục có đơn yêu cầu thi hành án. Ngày 02/3/2016 Chi cục thi hành án dân sự huyện Cư M’gar đã ban hành quyết định thi hành án theo đơn yêu cầu của ông Vũ bà Tho. Do bà Hòa đã chuyển nhượng 02 thửa đất trên nhưng không dùng tiền để thi hành án nên Chấp hành viên đã thông báo cho ông Vũ bà Tho có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch chuyển nhượng đất giữa bà Hòa với ông Quế, bà Liên vô hiệu.

Hết thời hạn được thông báo ông Vũ bà Tho không yêu cầu Tòa án giải quyết nên ngày 22/7/2017 ông Nguyễn Văn Tấn - Chấp hành viên Chi cục thi hành án dân sự huyện Cư M’gar đã có đơn yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar tuyên bố giao dịch chuyển nhượng QSD đất giữa bà Hòa và ông Quế, bà Liên vô hiệu theo quy định tại khoản 2 Điều 75 Luật thi hành án dân sự sửa đổi, bổ sung năm 2014.

Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar đã thụ lý đơn của ông Tấn và giải quyết theo trình tự giải quyết việc dân sự. Theo đó, ngày 16/4/2018 Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar đã ra Quyết định giải quyết việc dân sự số 02/2018/QĐST- DS và quyết định: Không chấp nhận yêu cầu của ông Nguyễn Văn Tấn về việc tuyên bố giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng các thửa đất số 31, 33 tờ bản đồ số 29, diện tích 1.560 m² và 1.850 m² tọa lạc tại xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’gar giữa bà Nguyễn Thị Hòa và ông Nguyễn Đăng Quế, bà Võ Thị Liên là vô hiệu. 

Ông Tấn làm đơn kháng cáo, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân huyện Cư M’gar cũng ban hành Quyết định kháng nghị Quyết định nêu trên theo trình tự phúc thẩm.

Xét thấy:

Theo quy định tại Điều 361 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì: “Việc dân sự là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân không có tranh chấp, nhưng có yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý làm phát sinh quyền, nghĩa vụ dân sự,…”.

Ông Tấn có đơn yêu cầu nhằm để bảo vệ quyền và lợi hợp pháp của người được thi hành án là ông Vũ bà Tho, buộc bà Hòa thực hiện nghĩa vụ trả cho ông Vũ, bà Tho 4.350 kg cà phê nhân xô nhưng  bà Hòa, ông Quế, bà Liên là các bên trong giao dịch chyển nhượng đều không đồng ý đối với yêu cầu tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu và cho rằng hợp đồng chyển nhượng quyền sử dụng đất giữa các bên là hợp pháp.  Như vậy, các bên có tranh chấp về giá trị pháp lý của hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, lẽ ra Tòa án phải thụ lý vụ án dân sự theo quy định tại khoản 3 Điều 26 Bộ luật tố tụng dấn sự năm 2015  thì mới đúng quy định pháp luật.

Việc Tòa án cấp sơ thẩm đã thụ lý giải quyết yêu cầu của ông Nguyễn Văn Tấn - Chấp hành viên Chi cục thi hành án dân sự huyện Cư M’gar theo trình tự, thủ tục của việc dân sự là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, làm ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự. Do đó, tại phiên tòa Kiểm sát viên đã đề nghị Hội đồng xét xử: Hủy Quyết định giải quyết việc dân sự số 02/2018/QĐST- DS ngày 16/4/2018 của Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar nêu trên.

Hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã tuyên xử: Hủy Quyết định giải quyết việc dân sự sơ thẩm nêu trên và giao hồ sơ về cho Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, thụ lý, giải quyết lại theo thủ tục vụ án dân sự./.