Bị can Vũ Văn B và Nguyễn Văn H có phạm tội trộm cắp tài sản với tình tiết định khung “ phạm tội có tổ chức”

Bị can Vũ Văn B và Nguyễn Văn H có phạm tội trộm cắp tài sản với tình tiết định khung “ phạm tội có tổ chức”
          Trong thực tiễn áp dụng pháp luật nhận thấy tình tiết phạm tội có tổ chức là định khung hình phạt được quy định cụ thể tại một số Điều luật trong phần tội phạm cụ thể và cũng như tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 52 BLHS. Đồng thời được quy định ở phần chung, cụ thể tại khoản 2 Điều 17 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định: “ Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự cấu kết chặt chẻ giữa những người cùng thực hiện tội phạm”. Từ khi Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 đến nay chưa có văn bản hướng dẫn của liên ngành trung ương hướng dẫn đối với tình tiết này. Nên khi áp dụng pháp luật còn có nhận thức khác nhau về quy định này.
          Sau đây tôi xin nêu lên một vụ án cụ thể đã xảy ra trong thực tiễn. Tuy nhiên, việc áp dụng tình tiết phạm tội có tổ chức còn có quan điểm khác nhau cần phải có hướng dẫn để thống nhất áp dụng trong khi áp dụng pháp luật để điều tra, truy tố, xét xử đúng quy định của pháp luật.
          Nội dung vụ án : Vào khoảng 19 giờ, ngày 02/8/2022, tại rẫy của ông Nguyễn Đức M ở thôn T , xã E , huyện K, tỉnh Đ. Vũ Văn B cùng Nguyễn Văn H đã có hành vi lén lút thục hiện hành vi trộm cắp 01 máy bơm nước nhãn hiệu Đăng Phong (Daphovina), loại 2,5 KW, màu bạc, của ông Nguyễn Đức Mạnh. Tại bản kết luận định giá tài sản trong tố tụng huyện K, xác định tài sản trộm cắp có giá trị là 3.600.000 đồng.
Tại Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện K, các bị can Vũ Văn B cùng Nguyễn Văn H đã khai nhận P và H là đối tượng nghiệm ma túy tại địa phương. Để có tiền mua ma túy sử dụng P và H rủ nhau đi đến khu vực rẫy của người dân ở xã E, huyện K trộm cắp tài sản là máy bơm nước để dưới giếng đem về bán lấy tiền mua ma túy sử dụng. Để thực hiện được hành vi trộm cắp tài sản, P và H đã chuẩn bị 01 cái cưa cầm tay, 01 con dao rựa, 01 cái kim, 03 đôi bao tay vải và 01 bao xác rắn màu xanh. Đồng thời, P sử dụng chiếc xe mô tô mang biển số 47L1-374.45 để chở H đi tìm tài sản là máy bơm nước để trộm cắp. Từ ngày 06/6/2022 đến ngày 30/7/2022, Nguyễn Văn H và Vũ Văn P đã cùng nhau thực hiện 14 vụ trộm cắp tài sản là máy bơm nước của nhiều người dân tại địa bàn xã E, huyện K, tỉnh Đ. Tổng giá trị tài sản bị chiếm đoạt là 44.050.000 đồng, Trong đó, lần phạm tội gây thiệt hại ít nhất là 2.100.000 đồng, lần phạm tội gây thiệt hại nhiều nhất là 6.600.000 đồng.
 Quá trình xử lý vụ án trộm cắp tài sản nêu trên có 02 quan điểm xử lý đối với   Vũ Văn B cùng Nguyễn Văn H cụ thể :
Quan điểm thứ nhất cho rằng hành vi của Vũ Văn B cùng Nguyễn Văn H đã phạm vào tội trộm cắp tài sản theo quy định tại khoản 1 Điều 173 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Quan điểm thứ hai cho rằng Hành vi phạm tội của các bị can Hưng và Phú đã đủ dấu hiệu phạm tội trộm cắp tài sản với tình tiết định khung là “phạm tội có tổ chức”, quy định tại điểm a khoản 2 Điều 173 Bộ luật hình sự. Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm này, bởi vì tình tiết “ phạm tội có tổ chức” chưa có văn bản hướng dẫn chi tiết cụ thể. Tuy nhiên, theo khoản 3 Điều 17 Bộ luật hình sự năm 1985 và khoản 3 Điều 20 Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định “ Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự cấu kết chặt chẻ giữa những người cùng thực hiện tội phạm”. Như vậy, tình tiết phạm tội có tổ chức của BLHS cũ và  Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, quy định giống nhau không có sự thay đổi nội dung.
Mặt khác, tại điểm b mục 3 phần I Nghị quyết 02/HĐTP-NQ, ngày 16/11/1988 của Hội đồng thẩm phán toà án nhân dân tối cao, hướng dẫn phạm tội có tổ chức (hướng dẫn Bộ luật hình sự năm 1985) quy định: ….
“3. Phạm tội có tổ chức phải có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm. Trong thực tế, sự câu kết này có thể thể hiện dưới các dạng sau đây:…
b) Những người đồng phạm đã cùng nhau phạm tội nhiều lần theo một kế hoạch đã thống nhất trước. Thí dụ: … một số tên chuyên cùng nhau đi trộm cắp; …
Như vậy, căn cứ các tài liệu trong hồ sơ thì hành vi của các bị can Vũ Văn B cùng Nguyễn Văn H thỏa mãn hướng dẫn của Nghị quyết 02/HĐTP-NQ, ngày 16/11/1988 của Hội đồng thẩm phán toà án nhân dân tối cao. Do đó, cần phải xử lý các bị can Vũ Văn B cùng Nguyễn Văn H về tội Trộm cắp tài sản với tình tiết định khung phạm tội "có tổ chức”, quy định tại điểm a khoản 2 Điều 173 Bộ luật hình sự là" là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.
Rất mong nhận được ý kiến trao đổi nghệp vụ của các đồng chí.
 
Nguyễn Công Thức
Viện kiểm sát nhân dân huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk