Ngành Kiểm sát nhân dân đạt và vượt nhiều chỉ tiêu Quốc hội giao trong nhiệm kỳ 2021 – 202

Báo cáo Công tác nhiệm kỳ của Viện trưởng VKSND tối cao khẳng định, trong nhiệm kỳ 2021 – 2026, ngành KSND đã đạt và vượt nhiều chỉ tiêu Quốc hội giao.

Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày trước Quốc hội khóa XV Báo cáo tóm tắt Công tác của Viện trưởng VKSND tối cao nhiệm kỳ 2021 - 2026

Tiếp tục chương trình của Kỳ họp thứ 10, chiều 20/10, Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày trước Quốc hội khóa XV Báo cáo tóm tắt Công tác của Viện trưởng VKSND tối cao nhiệm kỳ 2021 – 2026.

Khái quát tình hình và công tác chỉ đạo chung

Trình bày báo cáo trước Quốc hội, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, nhiệm kỳ 2021 - 2026, đất nước ta phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19, sự bất thường của thiên tai, cùng sự tác động của xung đột vũ trang, chiến tranh thương mại và chuyển dịch cục diện thế giới.

Trong nước, tình hình tội phạm và các tranh chấp tiếp tục diễn biến phức tạp, trong đó, án hình sự cả nhiệm kỳ tăng 18,8% (riêng năm 2025 đã giảm được 19,2% so với năm trước), án hành chính tăng 27,7%, án dân sự và các loại án khác tăng 14,8%.

Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày báo cáo trước Quốc hội

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Viện trưởng VKSND tối cao đã yêu cầu đổi mới và tăng cường trách nhiệm quản lý, chỉ đạo, điều hành; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; ban hành 10 chỉ thị và kế hoạch công tác trọng tâm, chuyên đề; chỉ đạo toàn Ngành thực hiện phương châm “Đoàn kết, trách nhiệm - Kỷ cương, liêm chính - Bản lĩnh, hiệu quả”.

Ngành xác định công tác tổ chức cán bộ là nhiệm vụ then chốt; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh chuyển đổi số; mở rộng hợp tác quốc tế; thực hiện 2 nhiệm vụ đột phá, 25 nhóm nhiệm vụ trọng tâm lớn; tập trung hoàn thiện thể chế, hướng dẫn nghiệp vụ, tăng cường phối hợp; phát huy ưu điểm, khắc phục những tồn tại, hạn chế đã được các Ủy ban của Quốc hội kiến nghị. Qua đó, toàn Ngành đã đạt và vượt các chỉ tiêu Quốc hội giao.

Kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ 

Về công tác công tố và kiểm sát trong lĩnh vực hình sự, Viện trưởng VKSND tối cao đã chỉ đạo thực hiện công tố chủ động theo phương châm 4S “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”; thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đột phá về nghiệp vụ, phòng chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự và ngược lại. Chất lượng công tác được nâng lên rõ rệt, kết quả, chỉ tiêu năm sau đều cao hơn năm trước, cụ thể: 

Các đại biểu tham dự phiên họp

Toàn ngành Kiểm sát đã công tố, kiểm sát 674.552 nguồn tin về tội phạm, yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố 3.871 vụ án, (tăng 24,3% so với nhiệm kỳ trước); Viện kiểm sát yêu cầu hủy bỏ 97 quyết định khởi tố; hủy bỏ 349 quyết định không khởi tố vụ án và 245 quyết định khởi tố vụ án; trực tiếp khởi tố và yêu cầu điều tra 145 vụ án để chống bỏ lọt tội phạm; trực tiếp kiểm sát 8.462 cuộc; ban hành 8.290 kiến nghị khắc phục (tăng 71,4%) và 3.224 kiến nghị phòng ngừa (tăng 152,3%). 

Công tố, kiểm sát điều tra 519.546 vụ/855.245 bị can, đã giải quyết đạt 93,6%, gồm: Kết thúc điều tra, đề nghị truy tố 388.741 vụ/769.367 bị can; đình chỉ điều tra 16.189 vụ/10.709 bị can (trong đó có 50 bị can đình chỉ do không phạm tội, giảm 23 bị can), tạm đình chỉ điều tra 81.230 vụ/13.867 bị can. Trong giai đoạn điều tra, Kiểm sát viên đã trực tiếp hỏi cung 190.624 bị can; ban hành 476.927 yêu cầu điều tra; yêu cầu thay đổi, bổ sung 565 vụ/754 bị can; hủy bỏ 58 vụ/64 bị can và 92 vụ/4 bị can tạm đình chỉ; trực tiếp khởi tố 116 bị can để chống bỏ lọt tội phạm. Đã phối hợp, rà soát, giải quyết 81.197 vụ/15.881 bị can, bị cáo tạm đình chỉ từ nhiều năm trước. 

Trong giai đoạn truy tố, Viện kiểm sát các cấp thụ lý 382.107 vụ/732.924 bị can, giải quyết đạt 99,9%, trong đó, truy tố 379.494 vụ/728.343 bị can (truy tố đúng thời hạn 100%, đúng tội danh 99,9% (vượt chỉ tiêu 4,9%), đình chỉ 1.887 vụ/2.859 bị can, giảm 25,5% số vụ (trong đó, có 8 bị can đình chỉ do không phạm tội, giảm 37 bị can = 78,7%).

 Clip Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Báo cáo tóm tắt Công tác của Viện trưởng VKSND tối cao nhiệm kỳ 2021 - 2026

Công tố, kiểm sát xét xử theo thủ tục sơ thẩm 369.544 vụ/696.930 bị cáo (tăng 19,8%), đã xét xử đạt 97,8% (trong đó có 10 bị cáo Tòa án tuyên không phạm tội, giảm 31 bị cáo = 75,6%). Viện kiểm sát ban hành 3.883 kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, đã xét xử được chấp nhận đạt 78,8% (vượt 8,8%); 653 kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm, đã xét xử được chấp nhận 80,7% (vượt 5,7%). 

Đặc biệt, ngành Kiểm sát đã phối hợp xử lý nghiêm minh 18.980 vụ/41.142 bị cáo về tội kinh tế, tham nhũng, trong đó có nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, như: Vụ án Chuyến bay giải cứu, Việt Á, vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiểm, Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, Xuyên Việt Oil, vụ án liên quan Tập đoàn Phúc Sơn, Tập đoàn Thuận An...; chủ trì xây dựng Nghị quyết thí điểm xử lý sớm vật chứng, tài sản và các thông tư liên tịch...; áp dụng các biện pháp bảo đảm để thu hồi hơn 74.769 tỉ đồng (trong đó, số tiền áp dụng các biện pháp theo Nghị quyết 164/2024/QH15 của Quốc hội là 3.964.200 triệu đồng và 100.000 USD). 

Cơ quan điều tra VKSND tối cao phát hiện, thụ lý giải quyết 566 nguồn tin về tội phạm; đã giải quyết 554 nguồn tin, đạt 97,9% (vượt 7,9% chỉ tiêu của Quốc hội giao), thụ lý điều tra 282 vụ/551 bị can (tăng 46,9% về số vụ và 178,3% về số bị can); đã giải quyết đạt 90,4%; không vụ án nào đình chỉ điều tra do không phạm tội hoặc Tòa án tuyên không phạm tội; tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội phạm, các loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đều vượt chỉ tiêu của Quốc hội.

Trong đó, có nhiều vụ tham nhũng trong hoạt động tư pháp được dư luận quan tâm, như: Vụ án Nhận hối lộ xảy ra tại Đà Nẵng, Viện pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa...; thu hồi 85,139 tỉ đồng/99,644 tỉ đồng tham nhũng, đạt tỷ lệ 85,4% (tăng 30,4%), vượt 25,4% so với chỉ tiêu của Quốc hội. Ban hành 397 kiến nghị yêu cầu cơ quan tư pháp xử lý cán bộ vi phạm và áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm; trong đó, có 3 kiến nghị gửi Bộ Công an, TAND tối cao và Bộ Tư pháp về các dạng vi phạm pháp luật, tội phạm trong hoạt động tư pháp. 

Các đại biểu tham dự phiên họp

Công tác kiểm sát hoạt động tư pháp đã chuyển biến tích cực, đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Toàn Ngành đã kiểm sát 395.158 người bị tạm giữ và 524.440 người bị tạm giam, tăng tương ứng 20,9% và 22,4%. Kiểm sát 540.556 người chấp hành án Tòa án phải ra Quyết định thi hành án.

Thông qua kiểm sát 392.823 hồ sơ đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, đã đề nghị Hội đồng loại 4.870 hồ sơ phạm nhân không đủ điều kiện, tiêu chuẩn; kiểm sát 8.169 hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện, đã đề nghị đưa ra khỏi danh sách 1.054 trường hợp không đủ điều kiện, đều được Hội đồng chấp nhận. 

Trong lĩnh vực hành chính kiểm sát việc giải quyết 43.334 vụ án theo các thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm (tăng 31,3%); ban hành 607 kháng nghị phúc thẩm, 197 kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, được chấp nhận 75,6%, vượt 0,6% so với chỉ tiêu của Quốc hội. 

Trong lĩnh vực dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động và các loại án khác:  Kiểm sát 1.978.358 vụ, việc (tăng 15,4%); ban hành 7.171 kháng nghị phúc thẩm, được chấp nhận 80,6%, vượt 10,6%; 1.670 kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, tăng 326 kháng nghị (24,3%). Đồng thời, ban hành hơn 10.000 kiến nghị yêu cầu Tòa án khắc phục vi phạm trong công tác này. 

Thụ lý kiểm sát 3.419.218 việc thi hành án dân sự, hành chính. Giải quyết 62.285 đơn/40.150 việc (đạt 83,1%). trong đó giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt 76,6% (vượt 16,6% so với chỉ tiêu Quốc hội giao). 

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng Ngành KSND 

Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, Đảng ủy VKSND tối cao đã tập trung xây dựng, hoàn thành 5 đề án, được Bộ Chính trị thông qua 3 đề án và được Quốc hội thông qua 2 đạo luật, 2 nghị quyết quan trọng, trong đó có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức VKSND và Bộ luật Tố tụng hình sự, thông qua đó được bổ sung nhiệm vụ mới của Ngành về tố tụng dân sự công ích, tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong thi hành án tử hình và sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo mô hình Viện kiểm sát 3 cấp, bảo đảm hoạt động thông suốt từ ngày 1/7/2025.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Trong nhiệm kỳ, đã thực hiện quy trình, đề nghị và được Quốc hội bầu Viện trưởng VKSND tối cao, Chủ tịch nước bổ nhiệm 3 Phó Viện trưởng VKSND tối cao và 8 Kiểm sát viên VKSND tối cao; bổ nhiệm mới 7.554 chức vụ lãnh đạo và chức danh tư pháp; đã lựa chọn, quy hoạch đội ngũ lãnh đạo, quản lý VKSND các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. 

Công tác hoàn thiện thể chế, hướng dẫn thi hành pháp luật, cải cách tư pháp

Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, công tác hoàn thiện thể chế, hướng dẫn thi hành pháp luật, cải cách tư pháp; đẩy mạnh chuyển đổi số; tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế; bảo đảm các điều kiện để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ.

Thực hiện nghiêm các nghị quyết chiến lược của Đảng, VKSND tối cao đã chủ trì, phối hợp ban hành 28 thông tư, thông tư liên tịch; rà soát, sửa đổi, bổ hoàn thiện thể chế, bảo đảm phù hợp với các quy định mới và đồng bộ, thống nhất trong toàn Ngành; ban hành Kế hoạch chuyển đổi số, vận hành Trung tâm điều hành thông minh và thí điểm nền tảng quản lý án hình sự; tổ chức đàm phán và ký chính thức 9 hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự; tổ chức thành công các hội nghị, hội thảo quốc tế và các khóa đào tạo về đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia. 

Tiến hành tổng rà soát tài sản công để kịp thời xây dựng trụ sở, bổ sung trang thiết bị, phương tiện làm việc; nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp với hoạt động đặc thù của VKSND, bảo đảm nguồn lực cho ngành Kiểm sát thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật trong giai đoạn mới. 

Đánh giá, nhận xét 

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Viện trưởng VKSND tối cao đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo toàn Ngành quán triệt, thực hiện nghiêm, toàn diện, hiệu quả các chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội về cải cách tư pháp và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp trọng tâm đột phá, tạo sự chuyển biến tích cực, toàn diện, nhất là phòng, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm, đã hoàn thành, đạt và vượt nhiều chỉ tiêu của Quốc hội giao. 

Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm án hành chính, kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm án dân sự được chấp nhận tuy có chuyển biến tích cực, nhưng vẫn còn một số năm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao. Nguyên nhân chính do tranh chấp tăng nhanh, phức tạp, một số lĩnh vực công tác có tính chất đặc thù, pháp luật thay đổi qua nhiều thời kỳ, nên quan điểm đánh giá chưa thống nhất. 

Bài học kinh nghiệm 

Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, tổng kết thực tiễn, ngành KSND rút ra các bài học kinh nghiệm, như: Phải bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa cấp ủy đảng với lãnh đạo đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng Ngành; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị, phẩm chất và năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; chủ động đổi mới và hoàn thiện đồng bộ thể chế; tập trung chuyển đổi số và các nhiệm vụ trọng tâm đột phá; tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp. 

Các đại biểu tham dự phiên họp

Một số nhiệm vụ trọng tâm nhiệm kỳ 2026 - 2031

Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, trong nhiệm kỳ 2026 – 2031 sắp tới, ngành KSND xác định các nhiệm vụ trọng tâm sau:       

Một là, quán triệt và triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và các nghị quyết chiến lược vào công tác kiểm sát; triển khai thực hiện các đạo luật và nghị quyết của Quốc hội; tiếp tục tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, tham mưu, đề xuất hoàn thiện thể chế, cải cách tư pháp và đổi mới phương thức hoạt động của Viện kiểm sát. 

Hai là, tiếp tục thực hiện tốt chức năng công tố, bảo đảm chủ động, theo yêu cầu “Sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”; đổi mới phương thức kiểm sát hoạt động tư pháp, theo yêu cầu “Tận tâm, tinh thông, thực chất, thuyết phục”; kiên quyết, kiên trì chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm; tăng cường năng lực Cơ quan điều tra VKSND tối cao, bảo đảm sự trong sạch, liêm chính của các cơ quan tư pháp; xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án, vụ việc do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Tập trung cao độ thực hiện hiệu quả nhiệm vụ mới thí điểm tố tụng dân sự công ích. Bảo đảm đạt và vượt các chỉ tiêu Quốc hội; tích cực phục vụ nhiệm vụ chính trị, góp phần kiến tạo hội nhập, phát triển đất nước trong giai đoạn mới. 

Ba là, đổi mới công tác đánh giá, sử dụng cán bộ theo chỉ số (KPI); đề cao trách nhiệm, chuẩn mực đạo đức công vụ; thu hút và trọng dụng nhân tài, phát hiện, đào tạo cán bộ trẻ; bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. 

Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số toàn ngành; tăng cường hợp tác quốc tế; bảo đảm cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động của Ngành. 

Năm là, tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, đề xuất chủ trương, định hướng chính sách hình sự nhân văn hơn, hiệu quả hơn; tiếp tục cải cách tư pháp, xây dựng Viện kiểm sát ngày càng thực chất, hiện đại, hiệu quả. 

Các đại biểu tham dự phiên họp

Một số kiến nghị của ngành KSND

Kết thúc báo cáo, Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến đã đưa ra một số kiến nghị quan trọng. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước tiếp tục cải cách tư pháp, hoàn thiện pháp luật; đổi mới phương thức kiểm sát: Mở rộng phạm vi và nâng cao hiệu quả áp dụng thủ tục rút gọn theo Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị; nghiên cứu cơ chế truy tố có điều kiện và giải pháp thay thế truy tố; nâng cao hiệu quả các “cơ chế giải quyết tranh chấp ngoài Tòa án” (ADR)... 

Thứ hai, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, giám sát chuyên đề việc thực hiện các nhiệm vụ công tác trọng tâm của các cơ quan tư pháp, nhất là trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. 

Thứ ba, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban, ngành tăng cường các giải pháp hữu hiệu, kiểm tra, rà soát để phát hiện khắc phục những sơ hở, thiếu sót của công tác quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực để phòng, chống và đấu tranh có hiệu quả hơn đối với tội phạm và vi phạm pháp luật. 

Thứ tư, kiến nghị tăng định mức chi thường xuyên mới giai đoạn 2026-2030; quan tâm tăng vốn đầu tư công, nguồn kinh phí chi thường xuyên để xây dựng hệ thống trụ sở, mua sắm trang thiết bị, phương tiện làm việc; kinh phí thực hiện chủ trương chuyển đổi số và chế độ, chính sách đối với cán bộ, Kiểm sát viên của VKSND các cấp. 

Thứ năm, đề xuất chuyển đổi số đồng bộ, liên thông từ các giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và ở các lĩnh vực như: Hình sự, dân sự, hành chính cũng như các lĩnh vực tư pháp khác, từng bước xây dựng tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại.